Dzieje piotrkowskiej kolejki wąskotorowej

     Pierwsze plany budowy linii kolejowej łączącej Sulejów z Piotrkowem powstały w 1895 r.  W 1896 r. Stanisław Psarski - właściciel majątku Janków w powiecie opoczyńskim  - otrzymał pozwolenie na rozpoczęcie studiów nad budową kolei konnej.  Pięć lat później powstała spółka akcyjna „Kopalnie i piece wapienne w Sulejowie” założona przez Psarskiego. Spółka miała się zająć przemysłową eksploatacją licznych złóż kamienia wapiennego.    

     Projekt budowy kolei wąskotorowej wzorowano na eksploatowanej na Bugaju pod Piotrkowem kolejki do przewozu gliny. Budowa kolei konnej była niezbędna ze względu na konieczność obniżenia kosztów transportu wapna, a także na zły stan szosy sulejowskiej.   

    W 1896 r. projekt kolei konnej Psarski przedstawił tutejszemu rządowi gubernialnemu do zatwierdzenia, który następnie przekazany został do ministerstwa w Petersburgu. Pozwolenie na budowę uzyskano dopiero w 1900 r. W październiku 1901 r. zatwierdzone zostały plany dotyczące trasy kolejki. Na trasie długości kilkunastu kilometrów wybudowano aż 10 mostów. Często prace związane z ich budową były zatrzymywane lub opóźniane ze względu na napotykane złoża torfu. W marcu 1902 r. ukończono budowę odcinka z Przygłowa do fabryki na Bugaju, a w maju dalszy odcinek od Starostwa do stacji towarowej kolei warszawsko - wiedeńskiej. Od pierwszych dni maja 1901 r. prowadzone były równoległe prace przy budowie linii telefonicznej wzdłuż trasy.  

     Według projektu z 1901 r . tabor kolejki miał się składać z 10 wagonów towarowych, 5 wagonów osobowych (w tym 1 wagon klasy I-ej) i wagonu pocztowego. W marcu 1902 r. z fabryki Gostyńskiego w Warszawie przysłano 8 wagonów krytych do przewozu wapna.  Miesiąc później ta sama fabryka przysłała 3 wagony osobowe. W lipcu 1902 r. tabor był już prawie skompletowany a w jego skład wchodziły: 3 parowozy (Börsiga z fabryki w Berlinie), 60 wagonów towarowych i osobowych, w tym jeden z przedziałem pocztowym oraz 6 brankartów. Oprócz tego sprowadzono 4 wagony pullmanowskie osobowe.

     W pierwszych dniach sierpnia 1902 r. dokonano próbnego przejazdu na trasie Uszczyn – Przygłów. W połowie sierpnia nastąpiło połączenie linii Piotrków-Bugaj. W październiku budowa kolejki dobiegła końca.  W dniu 29 listopada uruchomiony został ruch tymczasowy, a z dniem 1 stycznia 1903 r. uruchomiono stały ruch towarowy i pasażerski. Właścicielami kolejki, której koszt budowy szacowano na około  500.000 rb. byli: baron Gustaw Taube prezes zarządu spółki kolejki wąskotorowej Piotrków-Sulejów, hr. Wiktor Sołtan współwłaściciel kolejki wąskotorowej Piotrków-Sulejów i koncesjonariusz Stanisław Psarski, pod którego bezustannym i bezpośrednim nadzorem inwestycja została zrealizowana.

    Działalność kolejki sulejowskiej stopniowo ograniczano od połowy lat 80 tych ubiegłego wieku (przede wszystkim z przyczyn ekonomicznych).   W 1986 r. zawieszono ruch pasażerski, a trzy lata później towarowy.

 

Tekst ze strony Archiwum Państwowego w Piotrkowie